Voor onderzoek en behandeling van voorstadia van anuskanker bij HIV-positieve mannen is er het ROANCO-spreekuur.

Spreekuur voor onderzoek en behandeling van voorstadia van anuskanker.

Anuskanker komt in Nederland weinig voor. Kanker in de anus ontstaat langzaam in de loop van meerdere, meestal tientallen jaren. Klachten treden pas later op. In de jaren voor het optreden van klachten kan wel een voorstadium van anuskanker worden geconstateerd bij onderzoek van het laatste deel van de endeldarm. Dit voorstadium staat bekend onder de naam AIN of ‘anale intraepitheliale neoplasie’. Meer informatie over AIN leest u hier.
HIV-positieve mannen die seks hebben met mannen hebben een grotere kans op anuskanker en AIN. Screening en vroegtijdige behandeling van AIN kan waarschijnlijk voorkomen dat er anuskanker ontstaat. Tijdens het ROANCO-spreekuur kunnen HIV-positieve mannen onderzocht worden op de aanwezigheid van AIN. Ook kan behandeling plaatsvinden tijdens het spreekuur. De afdeling Dermatologie doet dit spreekuur in samenwerking met de afdeling Inwendige Geneeskunde. Ook bij personen bij wie in een ander ziekenhuis AIN werd geconstateerd kunnen – na verwijzing door hun (huis)arts – een afspraak maken op het ROANCO-spreekuur.

Onderzoek

Tijdens het onderzoek van de anus wordt er een kort buisje met een diameter van 2 centimeter voorzichtig en voorzien van een glijmiddel ongeveer 7 centimeter de endeldarm ingebracht. Het inbrengen van dit buisje is niet pijnlijk. Door de holle ruimte in dit buisje kan de binnenkant van de anus worden gecontroleerd en wanneer nodig een ‘proefmonster’ of biopt uit het anusweefsel worden genomen. Het afnemen van zo’n biopt kan soms pijnlijk zijn en nog enkele dagen iets bloedverlies geven tijdens de stoelgang. Dit is niet gevaarlijk en verdwijnt vanzelf.
Voorbereidingen – door bijvoorbeeld het van binnen spoelen of douchen van de anus – zijn niet nodig. Het goed reinigen van de buitenkant van de anus voorafgaande aan uw bezoek aan het ROANCO-spreekuur vergemakkelijkt het onderzoek.

Behandelingsmogelijkheden

Er bestaan meerdere behandelingsmogelijkheden voor AIN. Geen van de behandelingen steekt er met kop en schouders boven uit als het gaat om effectiviteit. Het komt verder regelmatig voor dat de AIN na maanden of jaren spontaan terugkomt. Kortom: er bestaat geen behandeling die bij iedereen succesvol is omdat mede omdat AIN hardnekkig blijkt te zijn.

• Behandeling van AIN kan onder andere met imiquimod crème. Deze crème kan door de patiënt thuis worden ingebracht in de anus. Dit is op het ROANCO-spreekuur vaak de eerste stap in de behandeling van AIN. Meer over deze behandeling leest u hier.
• Een alternatief voor behandeling met imiquimod crème is het gebruik van 5-fluorouracil crème. Deze behandeling is minder effectief dan imiquimod crème. De behandeling met 5-fluorouracil crème wordt hier beschreven
• Een tweede alternatief is het zelf driemaal daags inbrengen van sinecatechins zalf. Hierover leest u meer hier.
• Een behandeling waarbij warmte wordt gebruikt, heet electrocauterisatie. Lees hier meer over electrocauterisatie. Deze warmte- of electrode-behandeling wordt regelmatig gecombineerd met het aanbrengen van trichloorazijnzuur.
• Mensen met AIN kunnen ook meedoen aan een wetenschappelijke studie in het AMC te Amsterdam. Bij deze zogenaamde VACCAIN-T studie wordt onderzoek gedaan naar de behandeling van AIN wanneer eerdere behandeling niet succesvol was of de AIN terug is gekomen. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij HIV-positieve mannen die seks hebben met mannen. Lees hier meer over dit onderzoek.
• Tenslotte zijn er mensen die na eerdere, niet-succesvolle behandelingen voor AIN besluiten om af te wachten. Zij laten zich jaarlijks controleren tijdens het ROANCO-spreekuur. Mensen die behandeld werden met tweemaal 16 weken imiquimod crème en daarnaast ook tweemaal 6 behandeling met electrocauterisatie hebben gekregen, wordt meestal geadviseerd om verder af te wachten indien al deze behandelingen niet-succesvol bleken. Mochten er in de toekomst nieuwe, veelbelovende behandelingsopties ontdekt worden dan krijgen zij hierover meer informatie tijdens hun jaarlijkse controlebezoek.

Humaan papillomavirus (HPV)

Het virus dat een van de belangrijkste oorzaken is van het ontstaan van voorstadia van anuskanker heet humaan papillomavirus (HPV). Bij 90% van de gevallen speelt een persisterende HPV-infectie en dan vooral met HPV-type 16 een oorzakelijke rol in het optreden van AIN. Meer informatie over dit virus, treft u hier. Dit virus kan ook genitale wratten veroorzaken.

Vragen

Eventuele vragen over het ROANCO-spreekuur kunt u stellen via het e-mailadres ROANCO@erasmusmc.nl. Het is niet (meer) mogelijk via dit e-mailadres afspraken te maken of te verzetten dan wel te annuleren. Wanneer u veel of uitgebreide vragen heeft, kan het verstandig zijn dat deze beantwoord worden tijdens het spreekuur en er dus een afspraak gemaakt moet worden hiervoor.
Wanneer u patiënt bent in het Erasmus MC of de Dermahaven en een vraag heeft over uzelf of over bijvoorbeeld uw behandeling dan kan deze vraag alleen beantwoord worden wanneer u uw patiëntnummer met uw naam en geboortedatum vermeldt in uw e-mail.